Wykrywanie białek – reakcja ksantoproteinowa

Reakcją pozwalającą na wykrycie białka zawierającego w swojej cząsteczce pierścienie aromatyczne jest reakcja ksantoproteinowa.

Polega ona na dodaniu do próbki białka niewielkiej ilości stężonego kwasu azotowego(V) HNO₃. Białko w miejscu zetknięcia się z kwasem przybiera barwę żółtą (gr. ksanthos – żółty).

 

Pod wpływem stężonego roztworu kwasu azotowego(V) zachodzi reakcja nitrowania pierścieni aromatycznych w resztach aminokwasów białkowych. Związki chemiczne, które powstają  podczas tej reakcji mają barwę żółtą. Możliwe jest zwiększenie intensywności barwy poprzez dodatek roztworu wodorotlenku sodu NaOH lub roztworu amoniaku NH_3(aq). Następuje wówczas zmiana barwy z żółtej na pomarańczową.

Reakcję ksantoproteinową można wykorzystać m.in. do wykrywania białek w próbkach takich jak:

• białko jaja kurzego,
• mleko,
• biały ser,
• ptasie pióro,
• jedwab,
• wełna.